اگر به راستی ما تنها یک عنصر در طبیعت داشته باشیم و آن عنصر زمان باشد چگونه می توان ذرات و بر همکنش های آنها را با یکدیگر توجیه نمود. در مبحث قبل گفتیم که زمان در ورای اجرام با سرعت c برابر (c سرعت نور)در حال گذر میباشد و با نزدیک شدن به جرم این مقدار کاهش یافته تا در سطح فوتون به صفر میرسد. اما در سطوح ذرات دیگر مقدار گذر زمان متفاوت می باشد که این موضوع را ما به عنوان اثراتی از جرم و برهم کنش های الکتریکی و مغناطیسی درک مینماییم. به این صورت گذر زمان بر روی یک الکترون بسیار کندتر از گذر زمان بر روی هسته اتم یا یک پروتون است و ما این موضوع را در افزایش جرم یک پروتون نسبت به یک الکترون دریافت می نماییم.
یک الکترون با سرعت بیشتری نسبت به پروتون حرکت می کند که این انرژی زا تنها میتواند از وجود تفاوت در درک گذر زمان به دست آورد زمان برروی یک الکترون بسیار کندتر از یک پروتون می گذرد و به این سبب در یک بازه فضایی مشخص می تواند فضای بزرگتری را در نوردد و به نظر ما سرعت بالاتری در حرکت دارد ولی در حقیقت گذر زمان برای آن کند است و به این سبب سرعت بیشتری به دست می آورد و این موضوع بخشی از ماهیت هر ذره را در یک فضا زمان کوانتمی شکل می دهد.
در بحث وجود نیروهای کششی و دافعه نیز موضوع گذر زمان در یک فضای کوانتمی پر رنگ می باشد ذراتی که گذر زمان بر روی آنها برابر باشد یکدیگر را دفع می کنند و ذراتی که گذر زمان بر روی آنها متفاوت است یکدیگر را جذب می نمایند و این موضوع به صورتی است که ذرات با گذر زمان متفاوت با یکدیگر فضایی را به وجود می آورند که گذر زمان در یک برآیند فضا زمانی افزایش پیدا کرده و گذر زمان به حداکثر ممکن دریک مجموعه دست یابد.
موضوع برآیند گذر زمان در یک فضای کوانتمی نتایج شگفت آوری به دنبال دارد با این استدلال در صورتی که دو جرم بزرگ از اتم های یکسانی تشکیل شده باشد و شمارش اتمها در آنها برابر باشد و به عبارتی حتی به اندازه یک اتم نیز تفاوت در جرم نداشته باشند این دو جسم نیروی دافعه به یکدیگر وارد کرده و جاذبه ای بین آنها وجود نخواهد داشت این موضوع نشان میدهد که ممکن است بتوان نیروی ضد جاذبه را براحتی به دست آورد و اثبات آن میتواند به دانش ما در زمینه زمان و رخدادهای مربوط به گذر زمان و اثرات آن بر روی ذرات بنیادی کمک نماید.
موضوع زمان از ابتدای پیدایش نظریه کوانتمی ماده و نیز نسبیت دارای اهمیت بسیاری بوده است . بسط نظریه های کوانتمی ماده نشان دهنده اهمیت مافوق تصور زمان در معادلات مختلف میباشد. از آنجا که گذر زمان و مفهوم آن تابع موقعیتی است که ماده در آن قرار دارد بنابراین زمان های نسبی در حقیقت تفاوت های گذر زمان با یک مرجع را نشان میدهد. در مورد گذر زمان میتوانیم فضایی بسیار دور از کهکشانها را که نیروهای وارد از طرف ماده صفر می باشد به عنوان مرجع در نظر بگیریم سرعت گذر زمان در این مرجهع حداکثر سرعت زمان در طبیعت می باشد که خود تابعی از سرعت نور میباشد در این خصوص با توجه به ثابت بودن سرعت نور در تمام مرجع ها میتوان نتیجه گرفت که گذر زمان در این مرجع دور ثابت می باشد و در صورت تغییر گذر زمان در آن ما سرعت نور را متغییر میبینیم که این چنین نیست. البته در صورتی که بتوان اثبات کرد که سرعت نور در چند سال اخیر کمتر یا بیشتر شده است ممکن است ناشی از همین تغییرات در مرجع زمان باشد.
زمان در مرجع مورد انتخاب ما با سرعت بسیار زیادی در حال گذر است و هر چه از این مرجع به سمت اجرام نزدیک میشویم زمان کند تر و کندتر میشود تا به گذر زمان بر روی زمین و رویدادهای حاضر میرسیم . هر چه از رویدادها به سمت داخلی اجرام و رویدادهای کوانتمی نزدیک میشویم باز زمان کنتر شده و کندترین زمان را میتوانیم بر روی یک فوتون به دست آوریم که گذر زمان صفر میباشد. بنابراین ما میتوانیم یک نمودار زمانی از بینهایت تا روی یک فوتون رسم نماییم و بقیه ذرات را در این نمودار قرار دهیم با این نمودار ما میتوانیم گذر زمان بر روی اجرام دیگر را به دست آوریم و یا ذرات ناشناخته ای که رفتار زمانی مشخصی دارند را در مکان مناسب قرار دهیم درست مانند جدول مندلیف . به این ترتیب ما میتوانیم به چینش جدیدی به غیر از جرم و بار الکتریکی برای ذرات دست یابیم که این موضوع میتواند اهمیت موضوع زمان و گذر آن را دو چندان نماید.
پس از این ویرایش از دیدگاه زمان ما به هر ذره و جرمی برچسب زمان و گذر آن را میزنیم و برای بررسی اثرات کوانتمی فارق از جرم و الکترومغناطیس و نیروهای الکتریکی تنها از دیدگاه گذر زمان بر روی هر ذره اثرات متقابل آن با ذرات دیگر را بررسی مینماییم و پیچیدگی های موجود در تعاملات ذرات گوناگون را با استفاده از برهم کنش های گذر زمان در ذرات گوناگون بررسی مینماییم. این موضوع در کوانتم زمانی بسیار مهم و به درک مفاهیم نسبیتی کمک مینماید.
برهمکنش های ذرات در جذب و دفع و به وجود آمدن نیروهای دافعه و جاذبه نیز حاصل همین تقابلات در قالب های زمانی مختلف می باشد به عنوان مثال دو ذره ای که هر کدام درک زمانی یکسانی از فضا دارند یکدیگر را دفع میکنند و ذراتی که گذر زمان برای آنها متفاوت است یکدیگر را جذب میکنند. این موضوع در به وجود آمدن نیروهای مختلف دخیل بوده و درک ما را از فضا و زمان متحول مینماید.